Apel Proboszcza Katedry pw. św. Zofii w Żytomierzu – ks. kan. Wiktora Makowskiego, do Żytomierskiej Obwodowej Administracji Państwowej w sprawie zwrotu budynku Kurii diec. kijowsko-żytomierskiej (obecnie Muzeum Krajoznawcze).
Apel poparli biskupi wszystkich wyznań chrześcijańskich Żytomierszczyzny.
Swojego poparcia udzielili również liderzy mniejszości narodowych działających na terenie województwa żytomierskiego.
Apel można podpisać osobiście przy Katedrze pw. św. Zofii w Żytomierzu lub zebrać podpisy (formularz zamieszczony niżej) i przekazać je do Katedry (ul. Katedralna 2).
Szanowny Pan Igor Gundicz !
W ciągu wielu lat niepodległości Ukrainy żytomierscy katolicy, począwszy od zwykłych parafian, proboszczów katedry św. Zofii, a skończywszy na trzech biskupach zarządzających diecezją, zwracali się do przewodniczących Obwodowej Administracji Państwowej, do innych podmiotów władzy, w tym trzech Prezydentów Ukrainy z jedną i tą samą prośbą – o zwrócenie wierzącym budynku, w którym obecnie znajduje się muzeum krajoznawcze (była kuria diecezjalna Kościoła Rzymsko-Katolickiego i Dom Księży Seniorów).
Władze państwowe ze swej strony otrzymywały wiele propozycji rozwiązania kwestii muzeum – od budowy nowego kompleksu muzealnego, utworzenia historyczno-architektonicznego kompleksu „Stary Żytomierz”, do przeniesienia muzeum do lokalów magistratu. Odmowa zwrócenia katolikom budynków motywowana była przepisami obowiązującego prawa, a mianowicie Dekretem Prezydenta Ukrainy „O zwrocie religijnym organizacjom budynków sakralnych” z dn 04.03.1992, nr 125 (zwracać należało wyłącznie budynki kultu) a także Prawem Ukrainy „O muzeach” (oddanie pomieszczeń muzealnych możliwe jest wyłącznie na zasadach nadania muzeum innego równorzędnego pomieszczenia)
W 2012 roku Przewodniczący Obwodowej Administracji Państwowej podjął uchwałę z dn. 11.07.2012 nr 244 „O utworzeniu grupy roboczej w sprawie przekazania na własność rzymsko-katolickiej Diecezji Kijowsko-Żytomierskiej pomieszczeń obwodowego muzeum krajoznawczego w Żytomierzu”.
Jednakże nasze pytanie pozostało nierozwiązane.
Zwracam jednak uwagę na jeszcze jeden aspekt tej sprawy. Zgodnie z Dekretem Prezydenta Ukrainy „O podjęciu niezwłocznych środków dla ostatecznego wyeliminowania negatywnych konsekwencji totalitarnej polityki byłego ZSRR w odniesieniu do religii i przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych” z dn. 21 marca 2002, nr 279, zlecono Radzie Ministrów Ukrainy opracowanie perspektywicznego planu działań, mających na celu przywrócenie organizacjom religijnym ich stanu majątkowego, w szczególności zwrócenie budynków sakralnych, kościołów i innych dóbr kościelnych (w tym także budynków), które obecnie są własnością państwa i wykorzystywane są niezgodnie z pierwotnym przeznaczeniem.
Paragraf 4 wyżej wymienionego Dekretu przewiduje zalecanie organom samorządu terytorialnego podejmowania środków w celu przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych (związków wyznaniowych), w szczególności w odniesieniu do zwrotu dawnych budynków sakralnych, innych dóbr kościelnych (w tym pomieszczeń), które są komunalną własnością i wykorzystuje się je do innych celów.
Realizując wyżej wymieniony Dekret Prezydenta Ukrainy z dn. 27 września 2002 r. Rada Ministrów Ukrainy wydała Rozporządzenie nr 564-p, którym zatwierdziła perspektywiczny plan niezwłocznych środków dla ostatecznego wyeliminowania negatywnych konsekwencji totalitarnej polityki byłego ZSRR w odniesieniu do religii i przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych. Ów plan przewiduje rozpatrzenie kwestii dawnych budynków sakralnych, pomieszczeń kościelnych i majątku, których przynależność do dawnej własności kościelnej potwierdzają odpowiednie dokumenty archiwalne, określenie terminu zwrotu kościołom i organizacjom religijnym tych budynków, pomieszczeń i innego majątku.
Zgodnie z określonymi aktami normatywnymi, organy państwowe przeprowadziły przekazanie dawnych budynków sakralnych organizacjom religijnym. W okresie niepodległości Ukrainy organizacjom religijnym oddano na własność 10081 budynków sakralnych i przekazano do użytku 4513 budynków, w tym 3935 zabytków architektury, a także 951 byłych niesakralnych budynków kościelnych (Sprawozdanie Statystyczne Państwowego Departamentu w sprawach religii za rok 2006).
Współczesna Ukraina weszła na drogę duchoweego wzrostu. Wolny człowiek w sprawiedliwym państwie jest najwyższą wartością dla współczesnej Ukrainy.
Głównymi priorytetami państwa są: rozwój ludzki i godność człowieka, duchowość i wolność, równość i solidarność, społeczeństwo obywatelskie i demokracja, jedność i rządy prawa, harmonia międzyetniczna i międzywyznaniowa, wzajemny szacunek i tolerancja, sprawiedliwość i dobro.
W rozporządzeniu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie ochrony własności wspólnot religijnych nr 1556 (2002) zaleca się zagwarantowanie instytucjom religijnym, których własność została znacjonalizowana w przeszłości, restytucję tej własności w określonym czasie lub, jeśli takowa nie jest możliwa, nadanie sprawiedliwej rekompensaty; należy również zwrócić uwagę na to, aby znacjonalizowana własność kościelna nie podlegała prywatyzacji (paragraf 8).
Jest jeszcze jeden, ostatni – moralny aspekt tej kwestii. Katolicy łacińskiego obrządku czują się zignorowani, zwłaszcza gdy naszym prawosławnym braciom została przekazana Cerkiew Podniesienia Krzyża. Właśnie z powodu braku odpowiednich pomieszczeń do Żytomierza nie mógł przyjechać Ojciec Święty Jan Paweł II podczas jego wizyty duszpasterskiej w Ukrainie.
Zwracam się do Pana z prośbą o pozytywne rozpatrzenie sprawy i zwrócenie Diecezji Kijowsko-Żytomierskiej budynku, który jest obecnie wykorzystywany przez żytomierskie Muzeum Krajoznawcze.
