21 sierpnia delegacja z Żytomierza przybyła do Krakowa na 40. Jubileuszowe Międzynarodowe Targi Sztuki Ludowej. 23 sierpnia, 13-go dnia trwania jarmarku, uroczyście obchodzony był Dzień Polonii. Koncert na Rynku Głównym przy Ratuszu odbył się w imieniu Polonii z Ukrainy i zarazem dał możliwość zapoznać widzów z historią i ówczesnym życiem Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Nasi piękni utalentowani artyści i zespoły przygotowali z tej okazji bardzo ciekawe występy.
Dla uczestników targów został przygotowany atrakcyjny i nasycony program. Organizatorzy pokazali wszystkie najważniejsze miejsca i zabytki Krakowa, które są ważne dla każdego Polaka. Były to Wawel z grobami królów i wielkich Polaków, Rynek Główny i kościół Mariacki – usłyszali hejnał i zobaczyli najcenniejszy jego zabytek o 30 m wysokości ołtarz dzieła Wita Stwosza. W dniu koncertu rano pospacerowali po podziemiach Rynku Głównego i dowiedzieli się więcej o dawnych czasach i życiu krakowian. Był czas też i dla rozrywki – wspólne wejście do największego w Krakowie Parku Wodnego. A podczas pobytu delegację gościnnie przyjmował dom studencki Uniwersytetu Jagiellońskiego Bydgoska znajdujący się niedaleko od centrum miasta.
Wiadomo, że do 1793 roku Żytomierz należał do «stołecznych» miast Polski. Józef Ignacy Kraszewski, który przyczynił się do wybudowania polskiego teatru w mieście w 1861 roku, pierwszy nazwał Żytomierz stolicą Polaków na Ukrainie. Mówiąc o stolicach przedstawiony został pierwszy taniec, który zawsze tańczono na dworach królów polskich i dotychczas on otwiera studniówkę. Taniec polski, chodzony, pieszy, staroświecki i po prostu wielki. Wszytko to o Polonezie, który wykonał Polski Ludowy Taneczny Zespół Koroliski. Powstał w 1991 roku w Żytomierzu, więc obchodzi w tym roku swoje 25 urodziny. Kierują nim Zasłużona dla Kultury Polskiej Irena Świtelska oraz choreograf Sergiusz Świtelski. Koroliski otrzymały również zaszczytny tytuł Zasłużony dla Kultury Polskiej.
W formie stylizowanej polonez jako styl muzyczny pojawił się już w suicie barokowej, a wielu późniejszych kompozytorów sięgało po ten temat. Najbardziej znane w świecie polonezy komponował Fryderyk Chopin, który uczynił z nich arcydzieła muzyki poważnej. 19 znanych pieśni Chopina na głos z fortepianem stanowi bardzo cenne dopełnienie obrazu jego twórczości. Choć kompozytor nie wydał ich za życia, w żadnym wypadku nie mogą być traktowane jako utwory marginesowe. Wszystkie one noszą ślady ręki Chopina. Często są to pieśni zwrotkowe, jak znane szeroko Życzenie – pełne świeżości i wdzięku sielankowe wyznanie, które wykonała laureatka festiwalów i konkursów w Polsce i na Ukrainie, absolwentka Odesskiej Akademii Muzycznej Halina Dowbysz.
Występowali w Krakowie, więc nie mogli przyjechać na festiwal bez tego znanego i uwielbianego przez wszystkich tańca ludowego – krakowiaka. Mowa tańca niewątpliwie jest mową zrozumiałą na całym świecie. Przemówili do Państwa też radosną polką, powolną łowiczanką, zarazem spokojnym i spontanicznym kujawiakiem z oberkiem. Koroliski pozbierały wszystkie perły polskich tańców ludowych.
Na scenie w Krakowie wystąpiła solistka Iryna Nawojewa – Laureatka Międzynarodowego Festiwalu Marii Konopnickiej w Przedborzu. – Piosenki, piosenki, Skąd wy się bierzecie? Czy tak wyrastacie Jako polne kwiecie? Na wiersze Marii Konopnickiej Iryna Nawojewa zaśpiewała utwory: „Piosenki, piosenki” i „Majowe Echo”. Podczas targów zaprezentowana została książka Płomień istnienia autorstwa Iryny Nawojewej, w której opublikowane są nuty m.in. wyżej wymienionych pieśni, bowiem jest ona też znakomitym kompozytorem. Książka w Żytomierzu nominowana na najlepsze społecznie wartościowe wydanie minionego roku. Iryna Nawojewa jest również laureatką Międzynarodowego Konkursu Wokalnego „Wiktoria – 2015” i wystąpiła w cyklu koncertów Nikt Tylko Ty poświęconych 80. rocznicy urodzin Anny German w 2016 roku. Otóż widzowie posłuchali znanych utworów Anny German Człowieczy los i Greckie wino w wykonaniu wokalistki.
Naszą przyszłością są dzieci. Piosenkę o naszym mieście rodzimym – o Żytomierzu wykonał Polski Wzorcowy Dziecięcy Zespół Wokalny Dzwoneczki. W 1991 r. w Żytomierzu on rozpoczął swoją działalność. W tym roku też obchodzimy 25. rocznicę jego powstania. Zespołem kierują Zasłużona dla Kultury Polskiej Jadwiga Poliszczuk oraz Bogdan Poliszczuk. W skład Zespołu wchodzi około 40 dzieci w wieku 6 do 15 lat. Na dwudziestolecie pracy otrzymał on tytuł Zasłużonego dla Kultury Polskiej. Dzwoneczki zaśpiewały takie polskie pieśnie ludowe jak Szła dzieweczka, Tręblanka, Płynie Wisła, O czarnym baranie i wiele innych.
W 2013 r. powstał zespół wokalny «Malwy», który w krótkim czasie zdobył uznanie polonijnego środowiska muzycznego. Zespołem kieruje Iryna Nawojewa. W repertuarze «Malw» są współczesne piosenki estradowe i utwory klasyczne, muzyka religijna, kolędy i pastorałki. Tym razem czarujący zespół Malwy zaprezentował polskie przeboje z końca XX wieku Kwiat jednej nocy i Czarleston nastolatków.
Każdy instrument muzyczny czymś się wyróżnia, ma swój nastrój i głos. Tragiczne skrzypce, wesołe gitary, poważne organy. A saksofon ma tyle tajemnic co człowiek. Niezwykłe połączenie folka i muzyki awangardowej przedstawił Walentyn Alejnikow, którył zagrał na saksofonie utwór współczesnego ukraińskiego kompozytora Lewka Gołoduba Ukraińskie wycinanki. A później rozgrzał widownię przebojem światowej sławy Hej, brother Avicii.
Występom towarzyszył kiermasz wyrobów regionalnych. Po raz kolejny Kraków gościł ok. 600 twórców ludowych, rzemieślników i artystów. Wśród nich znajdowali się również garncarze, koronczarki, tkacze, hafciarki, rzeźbiarze, artyści malujący na szkle, kowale, ceramicy, jubilerzy i wielu innych. Przedstawicielką od delegacji żytomierskiej była rzemieślniczka z Nowograda Wołyńskiego Walentyna Uwarowa.
I na zakończenie koncertu zaśpiewali razem z widzami dwukrotnie Hej, sokoły. Z okazji Dnia Polonii życzyli Państwu z całego serca zawsze pamiętać o swojej Ojczyźnie – o tej Dużej, krew za ciebie rodaków przelana i o tej małej – o Kraju Dzieciństwa.
Uczestnicy koncertu zespołów polonijnych z Ukrainy – kierowniki Irena Switelska, Jadwiga Poliszczuk, Iryna Nawojewa wraz z prezes ŻOZPU Wiktorią Laskowską-Szczur otrzymały dyplomy z wyrazistym napisem: za szczególny wkład w rozwój sztuki ludowej i rękodzieła artystycznego. Promocję tego, co najpiękniejsze i najbardziej wartościowe w tej twórczości oraz walki o ginące piękno przyznane przez Jana Włostowskiego, prezesa Fundacji „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Józefa Spiszaka, dyrektora biura Międzynarodowych Targów Sztuki Ludowej w Krakowie.
Dzień Polonii został zorganizowany Krakowskim Oddziałem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Stowarzyszeniem Oświaty i Kultury Polskiej, Żytomierskim Obwodowym ZPU. Zadanie jest współfinansowane ze środków Kancelarii Senatu RP w ramach zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2016 r. realizowany przy współpracy z Fundacją Wolność i Demokracja w ramach programu „Bliżej Polski. Regranting” oraz przy wsparciu finansowym zarządu województwa małopolskiego.
Jana Laskowska
