Żytomierska Rada Miejska 6 grudnia 2019 r. podjęła decyzję o przyznaniu zasłużonemu biskupowi emerytowi diecezji kijowsko-żytomierskiej Janowi Purwińskiemu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Żytomierza. Wniosek o odznaczenie złożyli proboszcz katedry pw. św. Zofii ks. Witalij Bezszkury i prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie Wiktoria Laskowska-Szczur, poparli go radni miasta Jurij Juzwiński i Lubow Cymbaluk.
Polak z Litwy biskup Jan Purwiński pracy duszpasterskiej na Ukrainie poświęcił 42 lata, służąc w trudnych czasach sowieckich. I dziś swoją pracą i modlitwą wspiera Polaków w Żytomierzu.
Ksiądz biskup Jan Purwiński urodził się 19 listopada 1934 r. we wsi Dolnaja, należącej do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Iłukszcie na Łotwie, w polskiej wielodzietnej rodzinie Marianny i Donata. Lata szkolne przypadły na czas najpierw hitlerowskiej, a później sowieckiej okupacji. Po ukończeniu szkoły średniej w 1955 r. rozpoczął pracę w kołchozie, aby ułatwić sobie dostanie się do seminarium duchownego.
W 1956 r. Jan Purwiński wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Ryskiej. Były to czasy głębokiego komunizmu i wielkich prześladowań Kościoła katolickiego w ZSRS. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 kwietnia 1961 r. z rąk bpa Petrasa Maželisa w kaplicy Arcybiskupów Ryskich. Przez kolejne lata, aż do 1977 r., pełnił posługę jako wikary w różnych miastach na Łotwie.
Na prośbę kardynała Juliana Vaivodsa w 1977 r. przybył do Żytomierza, by pełnić funkcję administratora parafii św. Zofii. Jej proboszczem był ks. Stanisław Szczypta, wówczas już schorowany. Po śmierci ks. Szczypty ks. Jan Purwiński objął proboszczostwo na tak ważnej placówce. Była to jedna z nielicznych działających parafii rzymskokatolickich na Ukrainie. Z czasem oficjalnie i nieoficjalnie zaczął odwiedzać skupiska Polaków rozsianych po całej Żytomierszczyźnie i poza jej granicami. W domach Polaków chrzcił dzieci, udzielał ślubów czy odprawiał msze pogrzebowe. Warto nadmienić, że ksiądz katolicki w czasach sowieckich otrzymywał prawo do działalności duszpasterskiej od „pełnomocnika do spraw religii” na sześć miesięcy tylko w granicach kościoła. Jeżeli ksiądz wyjeżdżał z wizytą duszpasterską, powinien był otrzymywać specjalne pozwolenie. Podejmując pracę poza kościołem, ryzykował pozbawienie prawa do działalności duszpasterskiej, a nawet uwięzienie. Za swą posługę ks. Jan Purwiński wiele razy był „zapraszany” na „rozmowę” do wydziału ds. religii, gdzie pisał wyjaśnienia.
Ksiądz Jan Purwiński 15 września 1981 r. został mianowany wikariuszem biskupa Ukrainy i Mołdawii. W 1983 r. otrzymał tytuł honorowy osobistego kapelana Jana Pawła II. 16 stycznia 1991 r. Ojciec Święty mianował go biskupem żytomierskim. Konsekracja miała miejsce w katedrze św. Zofii 4 marca 1991 r., 9 marca odbył się ingres do katedry żytomierskiej. 25 listopada 1998 r. został mianowany biskupem ordynariuszem kijowsko-żytomierskim.
Po objęciu diecezji bp Purwiński rozpoczął starania o zwrot kościołów oraz utworzenie Wyższego Seminarium Duchownego w Worzelu k. Kijowa. W czasie jego służby duszpasterskiej w diecezji kijowsko-żytomierskiej zbudowano i otwarto ponad 170 nowych kościołów, a dawne świątynie zostały odnowione i przywrócone wiernym. Wiele pracy bp Purwiński włożył w powrót do prawowitych użytkowników budynku kurii biskupiej, w którym obecnie mieści się Muzeum Krajoznawcze (do tej pory nie oddano go właścicielom). Wielką zasługą biskupa jest powstanie ruchów i stowarzyszeń katolickich w diecezji.
Wiktoria Laskowska-Szczur
Інформація
Ян Пурвінський народився 19.11.1934р. в с. Дольна Ілукстського повіту Пілскалнської волості (Латвія). В 1961 році закінчив Ризьку Вищу Духовну семінарію Римсько-католицької Церкви.
У 1977 р. призначений адміністратором Житомирського кафедрального собору Святої Софії, з 1981 року – єпископським вікарієм України і Молдови, з 1991 – дієцезіальним єпископом відродженої Житомирської дієцезії, з 1998 р. – єпископом-ординарієм Київсько-Житомирської дієцезії Римсько-Католицької Церкви. З 2009 року єпископ-емерит.
За 40 річне пастирського служіння на Житомирщині та Україні за його сприяння було збудовано і відкрито понад 170 нових костьолів, відновлено й повернуто до служіння колишні храми. За складних радянських часів владика завжди шукав порозуміння з органами влади, проявляючи толерантність, християнську любов. Завдяки його витримці, вмінню вести діалог у Римсько-Католицької Церкви склалися добрі стосунки з іншими християнськими церквами, у релігійному житті Житомира панує мир і злагода, відбуваються міжконфесійні контакти.
За ініціативи кс. Яна Пурвінського в Житомирі розгорнуто широку благодійну діяльність – відкрито їдальню католицької благодійної організації «Карітас-Спес», збудовано дитячий відпочинковий комплекс «Надія» у приміському с. Зарічани, де щорічно мають змогу відпочити і оздоровитися діти з малозабезпечених родин та дітей учасників бойових дій в АТО. За його сприяння в Житомирі діє притулок святого Йосипа, будинок Марії. У с. Олександрівка Новоград-Волинського району діють табір відпочинку для дітей і будинок для людей похилого віку, значну гуманітарну допомогу отримує територіальний центр обслуговування одиноких непрацездатних громадян.
Одним з пріоритетів його багатогранної діяльності є духовне сприяння сім’ям. Владика вважає, що міцна сім’я є запорукою сильної держави.
Саме він виступив організатором по впорядкуванню Польського кладовища в Житомирі. У 1990 році був нагороджений Золотою медаллю Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (Warszawa 1989.12.28).
1983 року отримав почесне звання особистого капелана Папи Римського Іоанна Павла ІІ, 2002 р. звання “Заслужений діяч польської культури”, 2015 р. Почесну грамоту голови Житомирської обласної ради та Почесну грамота міського голови, 2017 р., відзнаку Президента РП “Командорський Хрест із Зіркою Ордену Заслуги РП”. У 2017 році, за багаторічне самовіддане служіння громаді міста Житомира, відзначено єпископа-емерита Яна Пурвінського відзнакою «За заслуги перед містом І ступеня».
Ян Пурвінський є співзасновником та членом однієї з найбільш вагомих польських громадських організацій України – ГО “Житомирської обласної Спілки поляків України”.
Вікторія Лясковська -Щур
