„Za naszą i waszą wolność”: obchody Święta Niepodległości Polski w Żytomierzu
Program uroczystości obejmował mszę św. w intencji ojczyzny, koncert, uczczenie pamięci wielkich Polaków, Konkurs Recytatorski Poezji Polskiej, działania edukacyjne i śpiew pieśni patriotycznych przy stoisku niepodległościowym. Ich organizatorem był Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie.
Mimo wojny, alarmów i bombardowań, w strugach deszczu miasto świętowało 105. rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. Obchody z udziałem polskiego korpusu dyplomatycznego na Ukrainie, władz lokalnych i przedstawicieli środowisk polskich zostały zorganizowane w dniach 10-11 listopada.
Pamięć o wielkich Polakach
„Piękną tradycją jest świętowanie w Żytomierzu odzyskania niepodległości przez Polskę. To wielkie święto wszystkich Polaków i Ukraińców. Razem walczyliśmy za naszą i waszą wolność w 1863 roku, w latach 1920-1921 Wojsko Polskie razem z armią uk „Za naszą i waszą wolność”: obchody Święta Niepodległości Polski w Żytomierzu raińską wspólnie biły się o niepodległość obu państw. Obecnie Ukraina ponownie przelewa krew za wolność. Dlatego stoimy dzisiaj razem ramię w ramię i walczymy o niepodległość Ukrainy, Polski, Europy i całego świata” – podkreśliła organizator okolicznościowych uroczystości, prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie Wiktoria Laskowska-Szczur
Chargé d’affaires ad interim Ambasady RP w Kijowie Agnieszka Góralska przypomniała słowa prezydenta Lecha Kaczyńskiego, które wypowiedział w atakowanej przez rosyjskie wojsko Gruzji 15 lat temu: „Był naprawdę wielkim przyjacielem Ukrainy. To Lech Kaczyński powiedział w 2008 roku, że »dziś jest Gruzja, jutro Ukraina«. To były prorocze słowa. Widział przyszłość”.
„Polska przeszła długą drogę do wolności i integralności. Dlatego to właśnie Polacy jak nikt inny rozumie nasz sprzeciw wobec rosyjskiego agresora” – powiedział sekretarz rady miejskiej Wiktor Kliminski.
Uczestnicy obchodów uczcili pamięć wielkich Polaków złożeniem wiązanek biało-czerwonych i żółto-niebeskich kwiatów oraz zapaleniem zniczy w miejscach ich upamiętnień: przy tablicach Ignacego Jana Paderewskiego, Jarosława Dąbrowskiego i Lecha Kaczyńskiego oraz u stóp pomników św. Jana Pawła II i obrońców Ukrainy w wojnie z rosyjskim agresorem. Hołd oddali również pochowanym na Cmentarzu Polskim Janowi Paderewskiemu i jego żonie Annie z Tańkowskich oraz nieznanym polskim żołnierzom poległym w 1920 roku.
W wydarzeniu uczestniczyli szefowa polskiej misji dyplomatycznej w Kijowie Agnieszka Góralska, konsul generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński, Wiktoria Laskowska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, sekretarz Wiktor Kliminski, wicemer Żytomierza Sergij Kondratiuk, dyrektor Departamentu Kultury i Turystyki Anatolij Duszko, mieszkańcy miasta, prezesi organizacji polskich oraz młodzież.
Koncert „Za naszą i waszą wolność”
Z półgodzinnym opóźnieniem z powodu alarmu bombowego rozpoczął się koncert zorganizowany w Filharmonii Obwodowej. Minutą ciszy upamiętniono tych, którzy oddali życie za wolność i niepodległość.
Część artystyczną otworzyła Orkiestra Wojskowa Żytomierskiego Instytutu Wojskowego im. Sergieja Korolowa z solistką Katarzyną Kłosowską, która wykonała hymny Ukrainy i Polski. Wszyscy obecni dołączyli do śpiewu.
„Uroczystości i koncerty nie tylko stanowią okazję do wspólnego świętowania, ale również wyrażają przyjaźń i partnerstwo między Ukrainą a Polską oraz przypominają o znaczeniu pokoju i niepodległości obu krajów” – powiedziała Wiktoria Laskowska.
Wagę obchodów rocznicy niepodległości w Żytomierzu podkreśliła Agnieszka Góralska: „Hasło »Za naszą i waszą wolność« – wszyscy walczyliśmy o wolność, znów o nią walczymy w latach 2022-2023. Dobrym przykładem jest powstanie styczniowe: wspólna walka, wspólnie działania i rozumienie, że z tym hasłem możemy zwyciężać! W tym dniu pamiętamy o wszystkich Polakach, którzy polegli. Pamiętamy i o walczących z nami ramię w ramię Ukraińcach oraz Polakach, obywatelach Ukrainy, którzy również giną na tej wojnie. Dzisiaj pamiętamy o wszystkich, którzy przyczynili się, abyśmy mogli dzisiaj świętować” – zaznaczyła.
Anatolij Duszko w imieniu Żytomierskiej Obwodowej Administracji Wojskowej podziękował Polakom za wsparcie i za solidarność Polski w walce Ukrainy z rosyjskim agresorem.
Ks. kanonik Wiktor Makowski poprowadził modlitwę za wszystkich, którzy zginęli za ojczyznę.
Ze sceny zabrzmiały utwory Ignacego Jana Paderewskiego w wykonaniu zespołu wokalno-instrumentalnego Crystal light ze Szkoły Muzycznej „Harmonia”, „Elegię b-moll” Paderewskiego wykonała Kateryna Wołoszyna. Tatiana Jelisiejewa przeczytała wiersz Adama Mickiewicza „Do Marii P…”, Iryna Opanaszczuk zaśpiewała „Ty tylko mnie poprowadź”, Ludmyła Kłymenko – „Pójdę w dalekie góry” oraz „Wolność i swoboda”. Pieśni „O mój rozmarynie” i „Rozkwitały pąki białych róż” w wykonaniu Kateryny Bakalczuk oraz w duecie z Jurijem Gradowskim swoją szczerością podbiły serca publiczności. Na scenie zaprezentowały się również zespoły Dzwoneczki, wokalny Lileja z Olewska i Chór Katedralny z Żytomierza.
Atrakcją koncertu był występ gościa specjalnego – Orkiestry Wojskowej Instytutu Wojskowego pod dyrekcją Zasłużonego Artysty Ukrainy, mjr. Pawła Osińskiego. „Szła dzieweczka do laseczka” i „Ułani, ułani!” wykonane z solistką Katarzyną Kłosowską bardzo spodobały się słuchaczom.
Solista Roman Zdanewicz pieśń „Żono moja!” zadedykował wszystkim żonom, które czekają na powrót swych mężów z frontu. Na koniec zespoły i soliści, do których przyłączyła się publiczność, razem zaśpiewali piosenkę „Hej, sokoły”.
Występy artystów zachwyciły słuchaczy, ukazując najpiękniejsze oblicze narodów polskiego i ukraińskiego. Wszyscy wykonawcy otrzymali dyplomy. Warto zaznaczyć, że udział w koncercie był w pełni charytatywny.
VII Ogólnoukraiński Konkurs Recytatorski im. Walentego Grabowskiego
Konkurs Recytatorski Poezji Polskiej im. Walentego Grabowskiego odbył się w Żytomierzu po raz siódmy. Przebiegał w formule hybrydowej, tzn. częściowo online częściowo tradycyjnie.
Celem Konkursu jest popularyzacja języka polskiego wśród uczniów szkół ogólnokształcących i polskich szkółek sobotnio-niedzielnych działających przy polskich organizacjach lub parafiach. Organizatorom zależy na wyeksponowaniu za jego pośrednictwem wielowiekowych historycznych więzi kulturowych między Polską a Ukrainą oraz zaznajomieniu młodzieży z twórczością polskich poetów.
Konkurs cieszy się dużym powodzeniem wśród młodzieży. Do udziału zgłosiło się 48 recytatorów, w tym 10 online, z Pokrowska (obwód doniecki), Kamieńca Podolskiego, Kijowa i Żytomierza. Z tego ostatniego uczestnicy konkursu rekrutowali się z: Liceum nr 5, 6, 8, 22, 23, 25, 30,36, Liceum Naukowego Uniwersytetu Państwowego „Politechnika Żytomierska” oraz Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I.J. Paderewskiego działającej przy ŻOZPU. Konkursowicze zostali podzieleni na trzy kategorie wiekowe. Ich występy oceniało jury w składzie Switłana Greś, prof. Wiktoria Bielawska, prof. Wiktoria Zagórska-Antoniuk i mgr Wiktoria Laskowska-Szczur. Jurorów szczególnie ujęła polszczyzna recytatorów, ich interpretacja poezji patriotycznej, co podkreślili w końcowym wystąpieniu.
Wyniki zostały ogłoszone podczas koncertu „Za naszą i waszą wolność”. I tak, w kategorii wiekowej 8-11 lat najlepszymi recytatorami okazali się uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielne im. Paderewskiego przy ŻOZPU; I miejsce zdobyła Sofia Mychnyćka oraz III – Taras Dubok. (nauczycielki Alina Laskowska i
Grażyna Chrostek-Żugaj), II – Ulana Lejczenko Liceum Nr 6 (nauczycielka Biluk L.).
W kategorii 12-14 lat I miejsce zajęła Polina Bużyńska z Liceum nr 6 (nauczycielka Denysewycz L.), II – Maryna Szewczuk oraz III – Oleksandra Kowtunowycz z uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielne im. Paderewskiego przy ŻOZPU (nauczycielki Alina Laskowska i Grażyna Chrostek-Żugaj).
W kategorii 15-17 lat na I miejscu uplasowała się Sofia Tarnawska z Liceum nr 23 (nauczycielka Olena Staniszewska), na II – Anna Obodzinska z Liceum nr 5 (nauczycielka Wiktoria Rozbicka), na III – Wiktoria Łukjanczuk z Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielne im. Paderewskiego przy ŻOZPU (nauczycielki Alina
Laskowska i Grażyna Chrostek-Żugaj) Zwycięzcy otrzymali nagrody rzeczowe: powerbanki, książki, notatniki, długopisy i termosy, które zostały wręczone także podczas koncertu.
Celebracje patriotyczne
12 listopada, w niedzielę, w konkatedrze św. Zofii została odprawiona dziękczynna msza święta za niepodległość ojczyzny, której przewodniczył proboszcz parafii, ks. dziekan Witalij Bezszkury. Wierni i przedstawiciele władz tradycyjnie złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem św. Jana Pawła II, gdzie odśpiewali ulubioną pieśń papieża Polaka „Barkę”. Uczcili również pamięć innego Polaka, biskupa diecezji kijowsko-żytomierskiej Jana Purwińskiego, modlitwą przy jego grobie.
Dla uczniów Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I.J. Paderewskiego zostały przeprowadzone lekcje polskiej historii poświęcone drodze Polski do niepodległego bytu. Powodzeniem cieszyły się warsztaty z robienia kotylionów, podczas których każdy z uczestników samodzielnie wykonał kokardę narodową, oraz poczęstunek.
W ramach świętowania kolejnej rocznicy niepodległości Polski przy stoisku niepodległościowym zebrani wspólnie wykonali „Mazurka Dąbrowskiego”, śpiewali pieśni patriotyczne, raczyli się rogalami świętomarcińskimi.
Obchody Narodowego Święta Niepodległości w Żytomierzu są tradycyjnym przedsięwzięciem Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie. Patronat medialny nad wydarzeniem objęły Sojuz TV, TV Polacy Żytomierszczyzny, czasopisma „Tęcza Żytomierszczyzny” i „Dziennik Kijowski”. Działanie jest realizowane w ramach projektu Fundacji Wolność i Demokracja „Dla Niepodległości – kontynuacja”. Projekt finansowany ze środków Kancelaria Premiera w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023.
Wiktoria Laskowska
www.zozpu.org
