16 maja 2020 r. w Dniu Pamięci Ofiar Represji Politycznych 1937-1938, z inicjatywy Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie oraz wsparciu Miejskiej Rady odbyło się upamiętnienie pamięci ofiar represji politycznych.
W przedsięwzięciu wzięli udział członkowie Rady Koordynacyjnej Mniejszości narodowych przy Żytomierskiej Obwodowej Administracji Państwowej, młodzież, nauczycieli, sekretarz miasta Wiktor Klimiński, z Żytomierskiej Obwodowej Rady Aleksandr Pałamarczuk, z Żytomierskiej Obwodowej Administracji Aleksandr Piwowarski.
Wiktoria Laskowska-Szczur prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie przypomniała o represjach stalinowskich. Wspomnieniami z czasów represji dzielili się Wiceprezes Związku Wołyńskich Czechów Inna Romanowa, prezes Ormiańskiej diaspory Sargis Martyrosian dyrektor i Wage Petrosjan, Łemkowie Walentyna i Jarosław Tepli. Eugenii Timiriajew poinformował, że został przygotowany nakład następnych 7-8 tomów “Rehabilitowani przez historię” obwód Żytomierski, w którym poimienne wpisane ofiary totalitaryzmu, niestety został wstrzymany przez ówczesnych władz obwodowej rady.
Modlitwę za zmarłych poprowadził proboszcz katedry pw. św. Michała Kościoła Prawosławnego Ukrainy w Żytomierzu ks. Bogdan Bojko, Pastor Kościoła Narodzenia Ewangelickich Baptystów Daniło Winogradcki, Polacy Modlitwą Anioł Pański modlili się za dusze tych, którzy zamordowani pod czas represji.
Po modlitwie przy krzyżu − pomniku ofiar stalinowskich czystek z lat 1937-1938 wszyscy uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty i zapalili znicze, by okazać szacunek i upamiętnić tragicznie zmarłych. Hołd pomordowanym oddali Polacy, Czesi, Ormianie, Rosjanie, Łemkowie, Ukraińcy.
Przez lata reżimu sowieckiego miliony ludzi padły ofiarą represji. Zostali rozstrzelani, zesłani do Kazachstanu i na Syberię do obozów koncentracyjnych, wysłani do szpitali psychiatrycznych… W miejscu, gdzie stoi pomnik ofiarom represji politycznych spoczywa blisko 19190 ciał osób zamordowanych przez NKWD na rozkaz członków Biura Politycznego KC WKP(b), w latach 1937-38, i innych.
Informacja
Wielki Terror był zakrojoną na szeroką skalę kampanią masowych represji wobec obywateli, zapoczątkowaną w ZSRR w latach 1937-1938 z inicjatywy przywódców sowieckich i osobiście Józefa Stalina, mającą na celu wyeliminowanie rzeczywistych i potencjalnych przeciwników politycznych, zastraszenie ludności i zmianę narodowości. i struktura społeczna społeczeństwa.
We wspólnych mogiłach w Żytomierzu są pogrzebane ofiary represji bolszewickich z obwodu żytomierskiego następujących narodowości: Ukraińcy – 8 622; Polacy – 6 802, Niemcy – 2 577; Żydzi – 469; Rosjanie – 319; Czesi – 176; Białorusini – 101; Łotysze i Romowie po 36; Litwini – 11; Mołdawianie i Węgrzy po 8; Estończycy – 5; Chorwaci – 4; Tatarzy i Austriacy – po 2; Gruzini, Włosi, Chińczycy, Bułgarzy, Koreańczycy, Ormianie, Rumuni, Francuzi, Serbowie, Słowacy, Udmurci, Finowie po 1 osobie (T. 1 książki „Zrehabilitowani historią”, Obwód żytomierski).
Na Żytomierszczyźnie represjonowano ponad 41 847 osób. Wszyscy są oni byli, to był Wielki Terror władz sowieckich wobec własnych obywateli na terenie ówczesnej sowieckiej Ukrainy.
Wiktoria Laskowska-Szczur
